Çocuk ve Bebeklerde Katarakt
Çocuk ve bebeklerde katarakt, gözdeki doğal merceğin bulanıklaşmasıyla ortaya çıkan bir göz hastalığıdır. Bu durum, ışığın retina üzerine net bir şekilde odaklanmasını engeller ve görmeyi bozar.
Katarakt;
Doğumla birlikte (konjenital) olabilir
Yaşamın ilk yıllarında gelişebilir (gelişimsel katarakt)
Tek veya çift gözde görülebilir
Erken yaşta oluşan katarakt, çocuğun görsel gelişimini ciddi şekilde etkileyebilir. Bu nedenle erken teşhis ve doğru tedavi hayati öneme sahiptir.
Sıkça sorulanlar?
Belirtiler Nelerdir?
Bebeklerde ve küçük çocuklarda kataraktın fark edilmesi zordur. Ancak aşağıdaki belirtiler önemli uyarı işaretleri olabilir:
- Göz bebeğinde beyaz veya gri renkli yansıma (lökokori)
- Gözlerde kayma (şaşılık)
- Puslu veya bulanık görme
- Işığa aşırı hassasiyet
- Cisimleri takip edememe
- Göz temasından kaçınma veya çevreye ilgisizlik
- Kataraktın şiddetine göre belirtiler farklılık gösterebilir. Bazı çocuklarda görme tamamen engellenebilirken, bazı durumlarda hafif bulanıklıkla sınırlı olabilir.
- Göz bebeğinde beyaz veya gri renkli yansıma (lökokori)
- Gözlerde kayma (şaşılık)
- Puslu veya bulanık görme
- Işığa aşırı hassasiyet
- Cisimleri takip edememe
- Göz temasından kaçınma veya çevreye ilgisizlik
- Kataraktın şiddetine göre belirtiler farklılık gösterebilir. Bazı çocuklarda görme tamamen engellenebilirken, bazı durumlarda hafif bulanıklıkla sınırlı olabilir.
Kataraktın Nedenleri Nelerdir?
Doğuştan gelen veya erken çocuklukta gelişen kataraktın birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
🔹 Genetik ve Kalıtsal Faktörler
-Ailede katarakt öyküsü
-Kalıtsal metabolik hastalıklar
🔹 Gebelik Döneminde Etkili Olan Faktörler
-Annenin geçirdiği enfeksiyonlar (kızamıkçık, toksoplazma, frengi vs.)
-Gebelik sırasında kullanılan bazı ilaçlar
-Radyasyona maruz kalma
🔹 Genetik Sendromlar
-Down Sendromu
-Turner Sendromu
-Rubinstein-Taybi Sendromu
Her çocuk özeldir; bu nedenle tanı konulurken genetik danışmanlık da gerekebilir.
🔹 Genetik ve Kalıtsal Faktörler
-Ailede katarakt öyküsü
-Kalıtsal metabolik hastalıklar
🔹 Gebelik Döneminde Etkili Olan Faktörler
-Annenin geçirdiği enfeksiyonlar (kızamıkçık, toksoplazma, frengi vs.)
-Gebelik sırasında kullanılan bazı ilaçlar
-Radyasyona maruz kalma
🔹 Genetik Sendromlar
-Down Sendromu
-Turner Sendromu
-Rubinstein-Taybi Sendromu
Her çocuk özeldir; bu nedenle tanı konulurken genetik danışmanlık da gerekebilir.
Katarakt Tanısı Nasıl Konur?
Katarakt genellikle aşağıdaki yöntemlerle teşhis edilir:
-Bebek Göz Taraması: Doğumdan sonra yapılan ilk pediatrik göz muayenesi
-Kırmızı Refle Testi: Göz bebeğinden geçen ışığın retina yansıması kontrol edilir
-Genişletilmiş Göz Muayenesi: Göz damlalarıyla bebeğin göz bebeği büyütülerek lens ve retina detaylı şekilde incelenir
- Katarakt şüphesi durumunda en kısa sürede göz doktoruna başvurulmalıdır. Tedavi ne kadar erken başlarsa, başarı şansı o kadar yüksek olur.
-Bebek Göz Taraması: Doğumdan sonra yapılan ilk pediatrik göz muayenesi
-Kırmızı Refle Testi: Göz bebeğinden geçen ışığın retina yansıması kontrol edilir
-Genişletilmiş Göz Muayenesi: Göz damlalarıyla bebeğin göz bebeği büyütülerek lens ve retina detaylı şekilde incelenir
- Katarakt şüphesi durumunda en kısa sürede göz doktoruna başvurulmalıdır. Tedavi ne kadar erken başlarsa, başarı şansı o kadar yüksek olur.
Kataraktın Tedavisi?
Çocuk ve bebeklerde kataraktın tek etkili tedavisi cerrahidir.
Ancak bu ameliyatlar erişkin katarakt ameliyatlarından farklıdır ve özel uzmanlık gerektirir.
Cerrahi Süreç:
- 0–2 yaş: Göz içine kalıcı mercek yerleştirilmez, mercek sonradan yerleştirilebilir.
- 2 yaş ve üzeri: Göz içi mercek takılması mümkündür.
- Operasyon sonrasında çocuk özel gözlük veya kontakt lensle desteklenir.
- Katarakt alınsa bile, görmenin gelişebilmesi için görsel rehabilitasyon gerekir. Bu süreçte gözlük, kapama tedavisi ve düzenli kontroller kritik rol oynar.
Ancak bu ameliyatlar erişkin katarakt ameliyatlarından farklıdır ve özel uzmanlık gerektirir.
Cerrahi Süreç:
- 0–2 yaş: Göz içine kalıcı mercek yerleştirilmez, mercek sonradan yerleştirilebilir.
- 2 yaş ve üzeri: Göz içi mercek takılması mümkündür.
- Operasyon sonrasında çocuk özel gözlük veya kontakt lensle desteklenir.
- Katarakt alınsa bile, görmenin gelişebilmesi için görsel rehabilitasyon gerekir. Bu süreçte gözlük, kapama tedavisi ve düzenli kontroller kritik rol oynar.